این لالایی را از زبان مادر مهرآیین‌ام زنده یاد "مینا ایزدمهر بورهکهیی" شنیده ام که عینا در اینجا می آید :
روڵه لای لایه، کۆرپه‌م لای لایه
rolla lāy lāya, korpam lāy lāya
نزانم بوچی ده‌نگت ده‌رنایه
nizānim bočî dangit darnāya
ئاشیمه ووهوو وه‌هیشتم ئه‌ستی
astîāšê wohū wahîštim astî
ئووشتا ئه‌ستی‌یه ئووشتا ئه‌همایی
oūštā astîya oūštā ahmāyî
هی‌یه‌ت ئه‌شایی وه‌هیشتای ئه‌شیم
hîyat ašāyî wahîštāy ašêm
یه‌تا ئاهووه تی‌ری‌یو ئه‌تها
yatā āhowa tîrîyo athā
ره‌تووش ئه‌‌شاته چیت هه‌چا یه‌تا
ratūš ašāta čît hačā yatā
وه‌نگه هو ئه‌شا ده‌زدا ئامه‌نه‌نگ
wanga ho ašā dazdā āmanang
شیوس نه‌نامه ئه‌نگ هواشه مه‌زدا
šîyūs nanāma ang hwāša mazda
هی‌یه‌ت ئه‌شایی وه‌هیشتای ئه‌شیم
hîyat ašāyî wahîštāy ašêm
خشته‌ری میچا ئاهورایی ئا
xištarê mêcā āhorāyî ā
ییم درگو پی‌یو ده‌ده‌ت راستاریم
yîm dirgo pîyo dadat rāstārêm
رۆڵه لای لایه، کۆرپه‌م لای لایه
rolla lāy lāya, korpam lāy lāya
گوێ بگره له من، ده‌نگی ئه‌زدایه
gwê bigra lamin dangî azdāya
هی‌یه‌ت ئه‌شایی وه‌هیشتای ئه‌شیم...
hîyat ašāyî wahîštāy ašêm…
برگردان به فارسی:
فرزندم لالا، دلبندم لالا، نمی دانم چرا صدایت درنمی‌آید
راستی و داد بهترین است
پاکی، خوشبختی است
خوشبختی برای کسی است که راستی و داد را برای راستی و داد انجام دهد
همانگونه که خداوند راستی و دادگری است
راهبر دنیایی نیز باید بر پایه راستی و دادگری برگزیده شود
این دو با کردارها و اندیشه نیک(وهومن) برگزیده می‌شوند
تا همه کردارها، از روی نیکی و راستی و خرد انجام داده شوند
همانگونه که خداوند راستی و دادگری است
و راستی و دادگری در همه جا خود را بنمایاند
و نیک کرداری، با نیروی اهورایی پرورش یابد
و به یاری ناتوانان وناداران بشتابد
فرزندم لالا، دلبندم لالا
گوش به من بسپار، صدای خداوند است
همان گونه که خداوند، راستی و دادگری است
و ...
وزن این لالایی، ده هجایی از اوزان قدیم ایرانی و از اوزان گاتاهاست.همه اشعار تک بیتی و فولکلوری ترانه های کردی نیز برهمین وزن است: مستفعلن فا، مستفعلن فا ( تَنَن تَن تَنَن تَنَن تَن تَنَن) این لالایی از نمازهای معروف مهریان و زردشتیان است که از زمانهای بسیار دور به یادگار مانده است.
نوشته‌ی پروفسور دکتر فاروق صفی‌زاده(بورهکهیی) - ماهنامه‌ی آناهید، شماره‌ی ٥
تهیه و انتشار: وبلاگ کرماشان
لطفا در صفحه‌ی کرماشان در فیسبوک عضو شوید
www.facebook.com/kermashan1
www.facebook.com/kermashan1
ارســـال به:
::
::
::
::
::
::
::
::
::
::
::
::
6 نظرات:
دوست عزیز، 14 هزار سال پیش، نه کردی در کار بود و نه اوستایی و نه تمدن آریایی... یه کم دقت کنید به مطالبی که مینوسید
با سلام ، من خودم کرد هستم ،از کرد های اصیل مرزی ، ما همچون لالایی در منطقه نداریم به غیر از مصراع اول و دوم،البته مصراع دوم غلط می باشد چون بچه قرار است بخوابد نه این که از خواب برخیزد برای از خواب برخواستن کسی برای بچه لالایی نمی کند و درستش این است کورپه ی شیرینم بو خه وت نایه ( کودک شیرینم چرا خوابت نمی برد) ، و تازه شما آمده اید کردی امروزی را با کردی مثلا 14 هزار پیش که بیشتر به افسانه ها شبیه است قاطی کرده اید و یک معجونی درست کرده اید که من خودم سرم سوت کشید ، بی خودی چیزهای من دردآوردی را به زبان کردی اضافه نکنید که این اصلا خدمت به کردها و تاریخشان نیست ، و البته طبق روایتهای تاریخی اولین بار کلمه کرد در زمان سلجوقیان سز زبانها افتاده است و تاریخ مشخص کردی معمولا از زمانی شروع می شود که این قوم به دین مبین اسلام مشرف شد و تا قبل از آن ملت کرد به صورت ایلهای تحت سلطه ساسانی و رومی قرار داشتند و منابع مشخصی و مستندی متاسفانه از تاریخ ما کردها فعلا موجود نیست ،می گویند ما همان قوم ماد هستیم ولی هنوز این مسئله به روشنی ثابت نشده است و باید در این زمینه تحقیقات صادقانه ای صورت بگیرد و افسانه سازی های تاریخی به نا به اهداف استعماری که البته هدف از این افسانه سازیها بیشتر در راستای دور کردن کردها از دین نجات بخش اسلام بوده است ، دردی را دوا نمی کند ، در ضمن لالایی واقعی کردها را باید از زبان هنرمند معروف آواز کردی محمد ماملی شنید نه این لالایی نا مانوس که معلوم نیست از کجا آورده اید .
درود بر شما واقعا از خواندن این لالایی لذت بردم.
فکر می کنم منظور پروفسور صفی زاده که خود دکترای زبانهای باستانی هم دارند از زبان کردی باستان همان زبان آریایی مادی است که اوستا با آن گفته شده است پس اگر کردهای امروزی را بازماندگان اصیل ماد بدانیم میشود گفت زبان مادی و اوستایی همان کردی باستان است. اینکه اوستا کهن چه موقع سروده شده و سینه به سینه گشته است را نمی توان با قطعیت تاریخ گذاری کرد. تاریخی که الان ما داریم فقط بر اساس خط است و تمدن را با شروع خط آن هم در بین النهرین می دانند!!! تاریخ گذاری سایر تمدن ها هم بر اساس مکتوبات بین النهرینی صورت گرفته که با کشف هر کتیبه و سند خطی تغییر می کند. این درست نیست که بخواهیم بصورت قطعی تاریخ اوستا را از اولین خط نوشته آن بدانیم و یا تاریخ ماد و آریایی را از اولین کتیبه خطی آن بسنجیم. فرهنگ و تمدن آریایی چیزی پیشرفته تر از خط برای انتقال به نسل های آینده داشته است. لالایی ، آواز و موسیقی و ریتم های فولکلوریک را چگونه تاریخ گزاری می کنند؟ چگونه می توان ثابت کرد که چند قرن پیش از قدیمی ترین خط نوشته اوستا سروده های آن با دستگاههای موسیقی نواخته و سروده نمی شده است؟؟؟!!!
عزیزان اغراق راه حل درستی نیست (14 هزار سال)اما این گویش هنوز هم به زبان کوردی هورامی (اورامی)خیلی نزدیک است ،اما خوب طبیعی است که امروزه سخنی از اهورامزدا و سایر سروده هابا چنین مفهوم و کلماتی استفاده نشود .
سلام و عرض ادب ،عزیز اغراق (14000 سال )لازم نیست ،اما چیزی که مشهود این گویش با گویش کوردی هورامی (اورامی)نزدیکی بسیار زیادی دارد،خوب طبیعی است که این گونه سرودها که آموزه دینی دارند با کلماتی چون اهورامزداامروزه کاربرد نداشته باشند،در ضمن لب مرز بودن نشان کورد بودن نیست ،کوردهم اسب نیست که اصیل باشه یانه ،زبان کوردی گویشهای متفاوتی داره ،تاریخی که شما به آن اشاره داستی غلط هستش ،همه‌ی ملتهااز اقوام گوناگون تشکیل شده ،اسلام هم هیچ ربطی به کورد و کلمه‌ی آن نداره
هر چه ایشن بیلا بیشن و کرد بینمان افتخار کیم
ارسال یک نظر