مختصری از زندگینامه شیرکو بی‌کس (شاعر کرد)

شیركو بی‌كس(شێرکـۆ بێکـــــــه‌س)، فرزند شاعر بزرگ و ملی كرد "فایق بی‌كس" است. وی درسال 1940 میلادی (1319 خورشیدی) در شهر سلیمانیه در کردستان عراق بدنیا آمد و در دامان مادری فرهنگ دوست و پدری دانا رشد یافت.

او بعد از استاد عبدالله گوران، یكی از شارحان و معماران پیشرو شعر آزاد كردی است. توانایی و قابلیت‌های شیركو تنها درشعر خلاصه نمی‌شود. او در زمینه‌ی ترجمه، نقد و داستان نیز فعالیت چشمگیر دارد. امروزه دركتب درسی چندین كشور اروپایی، شعرهای شیركو را تدریس می‌كنند. درحیطه‌ی شعر و ادبیات كرد، می‌توان او را هموزن و در ردیف احمد شاملو شاعر بزرگ ایران قرار داد. بی دلیل نیست که شاعر گران‌سنگ سید علی صالحی، شیركو بی‌كس را امپراطور شعر دنیا نامیده است.
مشهورترین انجمن مردمی ایتالیا نیز لقب "همشهری" به او داده است.

او همچنین از سوی انجمن قلم سوئد، برنده‌ی جایزه توچولسکی (Tucholsky) شد.

استاد شیركو بی‌كس هر چند وابستگی به احزاب و گروههای فعال سیاسی كرد را داشت، اما از راه ادبیات و سرودن شعر به مبارزه علیه ظلم و زور روا شده به ملت كرد پرداخت و سالها در این زمینه به فعالیت پرداخت كه می‌توان به مبارزات او در این مهم بر علیه رژیم فاسد و اشغالگر بعثی صدام حسین و سرودن شعر برای شخصیتهای مبارز كرد و شهیدان این راه اشاره كرد.

وی بخاطر مشکلات سیاسی از سال ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۲ در سوئد زندگی می‌کرد ولی پس از آن به عراق بازگشت. در ۱۹۶۸ اولین مجموعه شعر شیرکو بنام "مهتاب شعر" منتشر شد. تا کنون چندین مجموعه شعر، دو نمایشنامه‌ی منظوم و ترجمه‌ی "پیرمرد و دریا" نوشته‌ی ارنست همینگوی و "عروسی خون" اثر لورکا به زبان کردی از او به چاپ رسیده است.

شیرکو بیکس و احمد شاملو

از دیگردفترهای شعر این شاعر می‌‌توان از «دو سرو کوهی، عقاب، رود، سپیده دم، آفات، کرکس، عطشم را شعله فرو می‌‌نشاند، دره پروانه‌ها، صلیب، مار و روز شمار یک شاعر، سایه ‌و آزادی، این واژه‌ی بی‌آبرو»، نام برد که به زبان‌های فرانسوی، ایتالیایی، سوئدی، عربی و غیره ترجمه و چاپ شده اند. در ایران نیز "دره‌ی پروانه و آزادی این واژه بی‌آبرو"، با ترجمه‌ی محمد رئوف مرادی به چاپ رسیده است.

مضمون اصلی شعرهای اوسراسر عشق به میهن، ومهمترین خصوصیت شعر شیركوغربت ویك غم بزرگ است. شیركو درشعرهایش بی عدالتی‌ها و آلام مردم سرزمینش را به گوش دنیا رسانده است. بی گمان اشعار او گویاتر وروشنتر از هر توضیح است.

برگردان فارسی دو شعر از شیرکو بی‌کس:

"نوشـــتن"

آن‌گاه كه با ساقة تاكی بنویسم
تا كه برخیزم
سبد كاغذم از خوشة انگور پر شده است!
یك‌بار با سر بلبلی نوشتم
برخاستم... لیوان دم دستم لبریز از نغمه بود
روزی با بال پروانه‌ای نوشتم
برخاستم... سر میز و تاقچة پنجره‌ام
لبریز از گل بنفشه بود
زمانی هم
كه با شاخه گیاه دشت انفال و حلبچه بنویسم
همین كه برخیزم...می‌بینم:
اتاقم، خانه‌ام، شهرم، سرزمینم
همه آكنده از جیغ و داد و
از چشم كودكان و
از پستان زنان
________

"دیوانـــــــــه"

پرنده ها
تنها به خاطر آبی آسمان
به پرواز در نمی آیند
سرچشمه ها
تنها برای آواز رودخانه ها به جوشش در نمی آیند
درختان
تنها برای نشان دادن
كاكل شاخه های جوان
سایه نمی اندازند
برف
تنها به خاطر زمستان و غرش بهمن
نمی بارد
اسب تنها برای
ركاب زدن سوار و شل كردن افسار نمی دود
نسیم نیز
به خاطر رقص درختان بر نمی خیزد
تو هم
به خاطر نام شیر كو بی كس نیست
كه این دیوانه را می پسندی

لطفاً در صفحه‌ی کرماشان در فیسبوک عضو شوید.

نوشته کرماشـــــان در تاريخ شنبه, شهریور ۲۶, ۱۳۹۰

ارســـال به: :: :: :: :: :: :: :: :: :: :: :: ::