سیدعلی اصغر کردستانی در سال ۱۲۶۰ خورشیدی در روستای صلواتآباد نزدیک سنندج به دنیا آمد.
پدرش او را از نوجوانی به مکتب یکی از مشایخ بزرگ دینی سنندج فرستاد و علی اصغر پس از چند سال تلمذ در آن مکتب در قرائت قرآن به استادی رسید و به خاطر صدای خوش و رسایی که داشت شهرت و آوازه اش از زادگاه و سرزمین مادری فراتر رفت.
صفای باطن و فروتنی سید. افزون بر حسن و موهبت خدادادی صدایش دلهای مشتاقان بسیاری را تسخیر کرد و از آنجا که انسانی بی تکبر و بخشنده بود و نغمه های روح پرورش را بیدریغ نثار دوستدارانش می کرد دیری نپایید که به محافل انس خوانین و بزرگان کردستان راه یافت.
لحن محزون و بسیار دلنشین و وسعت صدا و تحریرهای ریز پی در پی در صدای اوج، از ویژگیهای آواز سید علی اصغر کردستانی است. آوای جان سوز و دلنشین او حتی شنوندگانی را که به زبان کردی آشنا نیستند مجذوب و محظوظ می کند.
گفته میشود که در هنگام خواندن وی، صدایش در دوردستها و در آنسوی صلواتآباد شنیده میشده است. در ضمن خیلیها مدعی هستند که در آن زمان و در هنگام خواندن سید علی اصغر، صدای آب قطع میشده است.
عباس کمندی در کتاب کوچک و مختصری که با عنوان " سید علی اصغر کردستانی " در سال 1364 منتشر کرد، نوشته است:
« ... یک شب در تهران و در منزل یکی از رجال مملکتی با حضور دولتمندان و هنرمندان و ادبای تراز اول ، جشنی بر پا می شود. سردار اعظم ، سید را همراه با خود به آن جشن می برد. یکی از خوانندگان آن جشن ، قمرالملوک بود ... بعد از خاتمه ی آواز قمر ، سید به وسیله ی سردار اعظم به حاضرین معرفی و از وی تقاضای خواندن می شود... سید صدای خود را یک بالاتر از صدای قمر وسعت داده و با تمام قدرت شروع به خواندن میکند و تمام اهل مجلس و خصوصا موسیقیدانان را به تعجب و تحسین وا میدارد ... با مخارج سردار اعظم ، سید خدود یک ماه در تهران ماند و در یک شرکت صفحه پرکنی به نام پلیفون حدود سی آهنگ متفاوت ،همراه ارکستر بر صفحه ی گرامافون ضبط کرد ... از نام و نشان نوازندگان همراه وی اطلاعی در دست نیست ... صفحات سید بعد ها در میان منتقدین کردستان پراکنده شد و به مرور به علت دست به دست شدن زیاد ، تعدادی از آنها از بین رفت و مابقی که حدود سیزده آهنگ است ، بعد از تاسیس رادیو سنندج در سال 1327 یا 28 از خانواده ی آصف دیوان به دست آمد و جهت استفاده ی عموم کپی برداری شد ... آنچه از صدای سید و نحوه ی اجرای آهنگ هایش مشخص است ، این است که سید به طور مسلم موسیقی ایرانی را میشناخته است . اما چگونه و در کجا و با چه امکاناتی به این شناخت رسیده ، جای بحث و گفتگوست... به نظر نگارنده چون در آن زمان و قبل از رفتن سید به تهران ، سنندج به مدت یک سال تبعیدگاه عارف قزوینی ، شاعر و ترانه ی سرای معروف ایران بود و چون عارف در آن مدت به منزل خوانین سنندج به خصوص منزل آصف دیوان رفت و آمد داشت ، مثلماً صدای سید از نظر عارف مکتوم نمانده و احتمالا جلساتی با هم داشته اند و با توجه به نحوه ی به کار گیری تحریرات در صدای سید علی اصغر و شباهت آن با آهنگهای عارف قزوینی و نحوه ی تحریرات به کار گرفته در آنها ، به احتمال زیاد ، سید موسیقی را از عارف آموخته و یا حد اقل نحوه ی صوت پردازی سید ، بدون دخالت عارف نبوده است. اگر غیر از این باشد، سید علی اصغر خود ابداع کننده ی این سبک در موسیقی کردی است. چرا که نحوه ی خواندن سید و به کارگیری تحریرات ریز در صدای وی مخصوص خود اوست و چنین سبکی در هیچ کجای کردستان ، به جز سنندج و در نواحی صلوات آباد ، وجود نداشته و ندارد ... »بنا به روایتی یك بار نیز جهت قرائت قرآن به مصر دعوت شد ولی به دلیل ناخوشی پدر، از رفتن صرف نظر كرد. پدرش بارها او را از خواندن در ملا عام منع و سرزنش كرده بود ولی سید با كمال احترام در جواب پدر گفته بود: آنچه نعمت خداست به همه تعلق دارد و نباید آنرا از خلایق دریغ كرد و اگر خواندن الحان از روی حقیقت و دستی به جانب معنویات باشد، مانند صدای پرندگان خالی از محرمات خواهد بود.
حاج سید عبد الاحد بابا شهابی پسر بزرگ سید میگوید: مرحوم پدرم با وجود اینكه هرگز نزد استادی تعلیم ندیده بود مع الوصف عموم دستگاهها و مقامات موسیقی ایرانی را میشناخت و آنچه را میخواند یا موسیقی اصیل كردی بود و یا خود بر اساس موسیقی اصیل كردی میساخت واجرا میكرد.اشعاری هم كه میخواند یا اشعار فولكلور متداول محلی بود و یا از دیوان شاعرانی مانند مولوی كرد، وفایی مهابادی یا طاهر بگ جاف و یا باباطاهر همدانی انتخاب میكرد.
استاد سید علی اصغركردستانی اهنگهای اصیل كردی زمان خود را به سبك خود خوانده است و با تحریرات ریز صدا بر ملودی انها افزوده است اهنگها عبارتند از: صدای زیر وبم(سه گاه ) ، "غم انگیز"(شعر بابا طاهر) ، "یار غزال"(بیات ترك) ، "زردی خزان"(بیات ترك) ، "غم انگیز"(افشاری) ، "كورته بالا" (دشتی) ، "دردی هجران" ، "رفیقانی طریقت" ، "نابی هی نابی" و "هروهك بازوبن".
بعضی از این آثار توسط خوانندگانی باز خوانی شدهاست، از جمله كاست زردی خزان كاری از ارسلان كامكار، قسمتی از كاست فلك باخهوان با صدای سید جلالالدین محمدیان و نیز تصنیفهای دردی هجران و رفیقانی طریقت و "هروهك بازووبهن" را در این اواخر خوانندهی بسیار توانا، زنده یاد استاد حشمتالله لرنژاد اجرا كرده بود كه در نوع خود درخور تحسین است.
تار، كمانچه، فلوت و ضرب از جمله سازهایی بودند كه سید علی اصغر را در تمامی آهنگها همراهی كردهاند.
سید علی اصغر در سال ۱۳۱۵ وفات یافت و در زادگاهش صلواتآباد به خاک سپرده شد. وی صاحب دو پسر و دو دختر بود كه به باباشهابی معروفند.
برگرفته از كتاب موسیقی كرمانشاه و ویکیپدیا
دانلود 6 تصنیف و آواز از استاد سید علی اصغر کردستانی
صفای باطن و فروتنی سید. افزون بر حسن و موهبت خدادادی صدایش دلهای مشتاقان بسیاری را تسخیر کرد و از آنجا که انسانی بی تکبر و بخشنده بود و نغمه های روح پرورش را بیدریغ نثار دوستدارانش می کرد دیری نپایید که به محافل انس خوانین و بزرگان کردستان راه یافت.
لحن محزون و بسیار دلنشین و وسعت صدا و تحریرهای ریز پی در پی در صدای اوج، از ویژگیهای آواز سید علی اصغر کردستانی است. آوای جان سوز و دلنشین او حتی شنوندگانی را که به زبان کردی آشنا نیستند مجذوب و محظوظ می کند.
گفته میشود که در هنگام خواندن وی، صدایش در دوردستها و در آنسوی صلواتآباد شنیده میشده است. در ضمن خیلیها مدعی هستند که در آن زمان و در هنگام خواندن سید علی اصغر، صدای آب قطع میشده است.
عباس کمندی در کتاب کوچک و مختصری که با عنوان " سید علی اصغر کردستانی " در سال 1364 منتشر کرد، نوشته است:
« ... یک شب در تهران و در منزل یکی از رجال مملکتی با حضور دولتمندان و هنرمندان و ادبای تراز اول ، جشنی بر پا می شود. سردار اعظم ، سید را همراه با خود به آن جشن می برد. یکی از خوانندگان آن جشن ، قمرالملوک بود ... بعد از خاتمه ی آواز قمر ، سید به وسیله ی سردار اعظم به حاضرین معرفی و از وی تقاضای خواندن می شود... سید صدای خود را یک بالاتر از صدای قمر وسعت داده و با تمام قدرت شروع به خواندن میکند و تمام اهل مجلس و خصوصا موسیقیدانان را به تعجب و تحسین وا میدارد ... با مخارج سردار اعظم ، سید خدود یک ماه در تهران ماند و در یک شرکت صفحه پرکنی به نام پلیفون حدود سی آهنگ متفاوت ،همراه ارکستر بر صفحه ی گرامافون ضبط کرد ... از نام و نشان نوازندگان همراه وی اطلاعی در دست نیست ... صفحات سید بعد ها در میان منتقدین کردستان پراکنده شد و به مرور به علت دست به دست شدن زیاد ، تعدادی از آنها از بین رفت و مابقی که حدود سیزده آهنگ است ، بعد از تاسیس رادیو سنندج در سال 1327 یا 28 از خانواده ی آصف دیوان به دست آمد و جهت استفاده ی عموم کپی برداری شد ... آنچه از صدای سید و نحوه ی اجرای آهنگ هایش مشخص است ، این است که سید به طور مسلم موسیقی ایرانی را میشناخته است . اما چگونه و در کجا و با چه امکاناتی به این شناخت رسیده ، جای بحث و گفتگوست... به نظر نگارنده چون در آن زمان و قبل از رفتن سید به تهران ، سنندج به مدت یک سال تبعیدگاه عارف قزوینی ، شاعر و ترانه ی سرای معروف ایران بود و چون عارف در آن مدت به منزل خوانین سنندج به خصوص منزل آصف دیوان رفت و آمد داشت ، مثلماً صدای سید از نظر عارف مکتوم نمانده و احتمالا جلساتی با هم داشته اند و با توجه به نحوه ی به کار گیری تحریرات در صدای سید علی اصغر و شباهت آن با آهنگهای عارف قزوینی و نحوه ی تحریرات به کار گرفته در آنها ، به احتمال زیاد ، سید موسیقی را از عارف آموخته و یا حد اقل نحوه ی صوت پردازی سید ، بدون دخالت عارف نبوده است. اگر غیر از این باشد، سید علی اصغر خود ابداع کننده ی این سبک در موسیقی کردی است. چرا که نحوه ی خواندن سید و به کارگیری تحریرات ریز در صدای وی مخصوص خود اوست و چنین سبکی در هیچ کجای کردستان ، به جز سنندج و در نواحی صلوات آباد ، وجود نداشته و ندارد ... »بنا به روایتی یك بار نیز جهت قرائت قرآن به مصر دعوت شد ولی به دلیل ناخوشی پدر، از رفتن صرف نظر كرد. پدرش بارها او را از خواندن در ملا عام منع و سرزنش كرده بود ولی سید با كمال احترام در جواب پدر گفته بود: آنچه نعمت خداست به همه تعلق دارد و نباید آنرا از خلایق دریغ كرد و اگر خواندن الحان از روی حقیقت و دستی به جانب معنویات باشد، مانند صدای پرندگان خالی از محرمات خواهد بود.
حاج سید عبد الاحد بابا شهابی پسر بزرگ سید میگوید: مرحوم پدرم با وجود اینكه هرگز نزد استادی تعلیم ندیده بود مع الوصف عموم دستگاهها و مقامات موسیقی ایرانی را میشناخت و آنچه را میخواند یا موسیقی اصیل كردی بود و یا خود بر اساس موسیقی اصیل كردی میساخت واجرا میكرد.اشعاری هم كه میخواند یا اشعار فولكلور متداول محلی بود و یا از دیوان شاعرانی مانند مولوی كرد، وفایی مهابادی یا طاهر بگ جاف و یا باباطاهر همدانی انتخاب میكرد.
استاد سید علی اصغركردستانی اهنگهای اصیل كردی زمان خود را به سبك خود خوانده است و با تحریرات ریز صدا بر ملودی انها افزوده است اهنگها عبارتند از: صدای زیر وبم(سه گاه ) ، "غم انگیز"(شعر بابا طاهر) ، "یار غزال"(بیات ترك) ، "زردی خزان"(بیات ترك) ، "غم انگیز"(افشاری) ، "كورته بالا" (دشتی) ، "دردی هجران" ، "رفیقانی طریقت" ، "نابی هی نابی" و "هروهك بازوبن".
بعضی از این آثار توسط خوانندگانی باز خوانی شدهاست، از جمله كاست زردی خزان كاری از ارسلان كامكار، قسمتی از كاست فلك باخهوان با صدای سید جلالالدین محمدیان و نیز تصنیفهای دردی هجران و رفیقانی طریقت و "هروهك بازووبهن" را در این اواخر خوانندهی بسیار توانا، زنده یاد استاد حشمتالله لرنژاد اجرا كرده بود كه در نوع خود درخور تحسین است.
تار، كمانچه، فلوت و ضرب از جمله سازهایی بودند كه سید علی اصغر را در تمامی آهنگها همراهی كردهاند.
سید علی اصغر در سال ۱۳۱۵ وفات یافت و در زادگاهش صلواتآباد به خاک سپرده شد. وی صاحب دو پسر و دو دختر بود كه به باباشهابی معروفند.
برگرفته از كتاب موسیقی كرمانشاه و ویکیپدیا
دانلود 6 تصنیف و آواز از استاد سید علی اصغر کردستانی
ارســـال به:
0 نظرات:
ارسال یک نظر