● تاریخ و محل تولد : ۱۲۷۳(۱۲۷۵) ه. ش کرمانشاه● تاریخ و محل وفات : ۱۳۳۰ تهران
● تخصص : شاعر، مقاله نویس، روزنامه نگار، مصحح، محقق و استاد دانشگاه
● آثار : مهم ترین آثار این دانشمند بزرگ عبارتند از: چاپ دیوان محمد باقر خسروی ۱۳۰۲ ، سلامان و ابسال جامی ۱۳۰۶، قانون اخلاق ۱۳۰۷، ترجمه تاریخ عمومی قرن هجدهم آلبر ماله ۱۳۱۰، ترجمه تاریخچه نادر شاه مینورسکی ۱۳۱۳، ترجمه آذرباد مهر سپندان (از زبان پهلوی) ۱۳۱۳، ترجمه آردای ویرافنامه (از زبان پهلوی) ۱۳۱۴، تاریخ ملل و نحل ۱۳۱۵ ،ترجمه ایران درزمان ساسانیان اثر آرتور کریستن سن ۱۳۱۷، تصحیح و تحشیه دیوان مسعود سعد سلمان ۱۳۱۸، ترجمه آئین دوست یابی دیل کارنگی ۱۳۲۰، ترجمه مقام ایران در تاریخ اسلام ۱۳۲۱.
● زندگی نامه:
غلامرضا رشید یاسمی فرزند محمد ولی خان میری پنج در سال ۱۲۷۳(۱۲۷۵) ه. ش درکرمانشاهبدنیا آمد. وی از طایفه کرد گوران و نوه مادری محمد باقر میرزا خسروی ،صاحب دیوان اشعار و مؤلف رمان تاریخی شمس و طغرا بود. رشید تحصیلات مقدماتی را در کرمانشاه به پایان برد و سپس به تهران رفت و دردبیرستان سن لوئی تحصیل کرد. وی پس از پایان تحصیلات در وزارت فرهنگ استخدام شد و سپس به دارایی نقل مکان کرد و در همین ایام جرگه دانشوری را تأسیس کرد که بعدا به همت ملک الشعراء بهار به انجمن دانشکده تبدیل شد. در این انجمن رشید یاسمی بابهار، سعید نفیسی ، عباس اقبال آشتیانی و دیگران همکاری می کرد و مقالات زیادی درمجله این انجمن چاپ نمود. رشید پس از تأسیس انجمن ادبی ایران جذب آن شد و به اطلاعات خود در زمینه تاریخ ادبیات ایران افزود و اولین تألیف مستقل خود را در احوال ابن یمین فریومدی شاعر سلسله سربداریان در همین ایام منتشر ساخت. استاد رشید یاسمی در سال ۱۳۰۰ به همکاری با روزنامه شفق سرخ به مدیریت علی دشتی پرداخت و طی یک سلسله مقالات انتقادی به آثار نویسندگان و شعرای معاصر نکته گیری کرد و همین مقالات انتقادی بود که مورد توجه اهل ادب قرارگرفت و مایه شهرت ادبی او گردید. رشید یاسمی طی سالهای ۱۳۰۵ تا ۱۳۲۰ صدها مقاله و شعر درجراید و مجلات ادبی آن دوره (ایران، نوبهار، آینده، تعلیم و تربیت ، ارمغان ، مهر وفرهنگستان) چاپ کرد. بر معلومات خود در زبانهای فارسی، عربی و فرانسه افزود;انگلیسی را آموخت و زبان پهلوی را در حوزه درسی استاد هرتسفلد ایرانشناس معروف اروپائی به خوبی فراگرفت.
ملك الشعرا بهار دركنار تاگور فیلسوف بزرگ هند. علی دشتی(نشسته سمت چپ عکس)، سعید نفیسی، نصرالله فلسفی، عباس اقبال و رشید یاسمی( ایستاده)وی همچنین دهها کتاب ارزشمند در زمینه تاریخ و ادبیات ایران پدید آورد و بر کتب و دیوان اشعار شعرای متقدم حاشیه و تعلیقات نوشت. رشید یاسمی در سال ۱۳۱۳ همزمان با تأسیس دانشگاه تهران به سمت استادی کرسی تاریخ اسلام در دانشکده ادبیات برگزیده شد و بعد ها به عضویت فرهنگستان ایران درآمد. استاد رشید یا سمی در سال ۱۳۲۷ در حین سخنرانی در تالار دانشکده ادبیات دانشگاه تهران درباره تأثیر حافظ در افکار گوته دچار سکته قلبی شد، با این حال به فعالیتهای علمی خود ادامه داد تا سرانجام در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۳۰ چشم از جهان فروبست. رشید یاسمی علاوه بر تدریس، تحقیق ، تألیف کتب مختلف و نویسندگی، طبع شاعری روانی داشت و در حدود دو هزار بیت سرود که این اشعار در (منتخبات اشعاررشید) در سال ۱۳۱۲ و (دیوان شعر رشید یا سمی) در ۱۳۳۶ به چاپ رسید.
از کتابهای معروف استاد رشید می توان (کرد و پیوستگی نژادی و تاریخی او) و (تاریخ ایران در زمان ساسانیان)، (تاریخ ادبیات معاصر)را نام برد.
وی از شعرا و نویسندگان و مترجمان دورۀ معاصر ایران است و در نظم و نثر قدرت داشت.دیوان اشعارش که حاوی قصاید و غزلیات و قطعات است به چاپ رسیده است. علاوه بر کتبی که ترجمه و تصحیح کرده ،مقالات گوناگون نیز در مجلات و جراید نگاشته است.
اینک برخی از اشعار او نقل می شود:
گذشت فرصت و از کار خود پشیمانم دریغ و درد که تدبیر خود نمیدانم
چو تشنه کام دهن بسته پیش آید روان به حسرت از پی عمر رونده گریانم
به حکم آنکه بود وصف عیش نصف العیش به گاه نامه اثرهای عمر میخوانم
**
دریغ رفت و گرامی دریغ عمر عزیز دریغ نوبت کوتاه و فرصت ناچیز
بسان برق گذر کرد و زو نماند مرا بغیر یادی محنت فزای و دهشت خیز
زدست رفت متاعی که پیش ارزش او ستاره پول سیاه است و آفتاب پشیز
نه آن امید که روز گذشته باز آرم نه آن امید که فردا نگاه دارم نیز
فهرست آثار (تألیف و تصحیح)
* احوال ابن یمین، ۱۳۰۴
* اندرزنامه اسدی طوسی (تصحیح)، ۱۳۰۴
* سلامان و ابسال جامی (تصحیح)، ۱۳۰۶
* نصایح فردوسی، ۱۳۰۶
* قانون اخلاق، ۱۳۰۷
* دیوان هاتف اصفهانی (تصحیح)، ۱۳۰۷
* تاریخ ملل و نحل، ۱۳۱۵
* آیین نگارش، ۱۳۱۶
* کرد و پیوستگی نژادی و تاریخی او
* ادبیات معاصر (ذیل بر ترجمهٔ جلد چهارم تاریخ ادبی ایران ادوارد براون)، ۱۳۱۶
* دیوان مسعود سعد سلمان (تصحیح)، ۱۳۱۸
* تاریخ مختصر ایران
* دیوان اشعار، ۱۳۳۶
ترجمه‌ها
* تاریخ قرن هیجدهم، انقلاب کبیر فرانسه و امپراتوری ناپلئون، آلبر ماله و ژول ایزاک، ۱۳۱۰
* تاریخ ادبیات ایران، ادوارد براون، جلد چهارم از صفویه تا عصر حاضر ۱۳۱۶
* ایران در زمان ساسانیان، کریستنسن، ۱۳۱۷
* چنگیز خان، هارولد لمب، ۱۳۱۳
* تاریخچهٔ نادرشاه، مینورسکی، ۱۳۱۳
* رمان شاگرد (دیسیپل) از پل بورژه
* آیین دوستیابی، دیل کارنگی، ۱۳۲۰
* نصایح اپیکتتوس حکیم
* تئاتر انوش (منظوم)
* اندرز اوشنرداناک (از زبان پهلوی)
* اندرز آذرباد مهراسپندان (از پهلوی)
* ارداویراف‌نامه (از زبان پهلوی)
ارســـال به:
::
::
::
::
::
::
::
::
::
::
::
::
0 نظرات:
ارسال یک نظر